ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับเภสัชกรรมไทย

ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับเภสัชกรรมไทย


:: หลักเภสัช๔ ประการ ::

ผู้ที่จะเป็นหมอจะต้องศึกษาในหลักใหญ่ ๔ประการซึ่งเป็นหลักวิชาที่สำคัญที่สุดของเภสัชกรรมไทยที่จะเว้นเสียมิได้ เรียกว่ารู้ในหลักเภสัช ๔ มีดังต่อไปนี้
๑.เภสัชวัตถุ คือ ต้องรู้จักวัตถุธาตุนานาชนิดที่จะนำมาใช้เป็นยารักษาโรค
๒.สรรพคุณเภสัช คือ ต้องรู้จักรสและสรรพคุณของยาและวัตถุธาตุ ที่จะนำมาใช้ปรุงเป็นยารักษาโรค
๓.คณาเภสัช คือ ต้องรู้จักพิกัดยาคือ ตัวยาหลายสิ่งหลายอย่างที่โบราณาจารย์นำมาจัดไว้เป็นหมวดหมู่
๔.เภสัชกรรมคือ ต้องรู้จักการปรุงยาตามวิธีกรรมแผนโบราณ ตลอดจนรู้จักมาตราชั่ง ตวงของไทยและสากล



:: การรู้จักตัวยา ๕ ประการ ::

ผู้เป็นหมอจะต้องรู้จักตัวยา ๕ ประการซึ่งโบราณาจารย์ได้ใช้เป็นหลักในการพิจารณา เพื่อให้รู้จักตัวยาต่างๆอย่างถูกต้อง
การรู้จักตัวยา ๕ ประการนี้ เป็นวิธีการดูและจำแนกตัวยาว่าตัวยานั้นๆ เป็นเครื่องยาชนิดเดียวกันกับที่แสดงไว้ในตำรับยาหรือตรงตามตัวยาที่ต้องการหรือไม่ โดยพิจารณาตามหลัก ๕ประการดังนี้
๑.รู้จักรูปลักษณะ คือ รู้ว่าตัวยานั้นๆ มี รูปลักษณะอย่างไรเช่น
ในพืชวัตถุรู้ว่าเป็น ต้น ใบ ดอก แก่น กระพี้ ฝัก เนื้อ ผล ยางเป็นต้น
ในสัตว์วัตถุรู้ว่าเป็น หัว หนัง นอ ดี กราม กรวด กระดูก เลือดฟัน เป็นต้น
ในธาตุวัตถุรู้ว่าเป็น บัลลังก์ศิลา เกลือสมุทร กำมะถันแดงทองคำ เป็นต้น
๒.รู้จักสี คือ รู้ว่าตัวยานั้นๆ มีสีเป็นอย่างไร เช่นแก่นฝางเสน มีสีส้ม ผักแพวแดง มีสีแดง รงทอง มีสีเหลือง กำมะถันแดง มีสีแดงกระดองปลาหมึก มีสีขาว งาช้าง มีสีขาวจุนสี
มีสีน้ำเงิน เป็นต้น
๓.รู้จักรสคือ รู้ว่าตัวยานั้นๆ มีรสเป็นอย่างไรเช่นอย่างที่โบราณาจารย์นำมาจัดไว้เป็นหมวดหมู่
๔.เภสัชกรรม คือต้องรู้จักการปรุงยาตามวิธีกรรมแผนโบราณ ตลอดจนรู้จักมาตราชั่ง ตวงของไทยและสากล